Miał 27 lat, gdy na pokładzie statku Wostok I wyruszył w kosmiczną podróż. 12 kwietnia 1961 r. Radio Moskwa donosiło: „Nasz radziecki człowiek leki w kosmos!”. Jurij Gagarin wygrał dla ZSRR wielki wyścig techniczny.

Nie prowadził sam statku kosmicznego. Lot sterowany był z Ziemi. Gagarin okrążył ją jeden raz, a w kosmosie spędził 108 minut. Wylądował na spadochronie, co przez lata ukrywano, gdyż Międzynarodowa Federacja Lotnicza nie uznałaby wyczynu za pełnoprawny lot orbitalny.

Gagarin świetnie do radzieckiej propagandy pasował. Syn dojarki z kołchozu i cieśli. Jak na sowieckie warunki jego rodzice byli całkiem nieźle wykształceni. Zaszczepili w synu chęć do nauki. W rezultacie Jurij szybko piął się do szczeblach kariery. Był inteligentny i miał świetną pamięć. „Operuje z łatwością formułami matematycznymi i wyższymi działaniami…” – przytoczył jeden z biografów opinię lekarską Gagarin.

Mierzący zaledwie 157 cm wzrostu Jurij nie odnajdywał się jako gwiazda. Peszyły go tysiące przemówień i spotkań z dygnitarzami. Najbardziej jednak brakowało mu latania samolotami. Zabroniono mu tego ze względu na bezpieczeństwo. W końcu przekonał dowódców, że może przysłużyć się ojczyźnie jako kapitan myśliwców. 27 marca 1968 r., podczas jednego z pierwszych lotów testowych migiem-15, doszło do katastrofy. Gagarin zginał na miejscu. Miał 34 lata. Osierocił dwie córeczki. Mimo wieli niezależnych śledztw nie ustalono jednoznacznej przyczyny katastrofy. Pojawiło się wiele teorii spiskowych, łącznie z zamachem.

Dopiero w 2013 r. ujawniono zeznania świadka katastrofy, który wyjaśnił, że podczas mgły inny pilot przeleciał zbyt blisko Gagarina, w rezultacie jego mig-15 wpadł w korkociąg i zbił się w ziemię… 12 kwietnia obchodzone jest święto kosmonautyki „Noc Jurija”, ustanowione przez NASA.