Powstanie Wielkopolskie było jedynym wygranym powstaniem w naszej historii. Dlaczego, więc nie pamiętamy o tym powstaniu? Dlaczego pamiętamy inne powstania, które mimo, że okupione ofiarami były przegrane? Może jako naród wolimy historie martyrologiczną? 27 grudnia 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie. W naszym powiecie obchodzone jest 6 lutego, kiedy to trwały najcięższe walki z Niemcami na lini południowej pod Zdunami. Dlatego właśnie powinniśmy ukazać nasz patriotyzm i zarazem szacunek poległym.

Powstanie Wielkopolskie rozpoczęło się 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Szybko rozpowszechniło się na całą Wielkopolskę. Do Krotoszyna około 16:30 z Jarocina do Krotoszyna, przyjechał pociąg pancerny "Poznańczyk". Jego załoga zdobyła budynek dworca kolejowego. Z pomocą krotoszyniaków opanowane zostały ważniejsze obiekty w mieście. Niemcy podpisali kapitulację i wycofali się do Freyhan (ob.Cieszków, woj. Dolnośląskie). 3 stycznia wojska zajęły Zduny. W mieście padło tylko kilka strzałów. Do zrywu powstańczego przyłączyło się okolo 80 Zdunowian.

6 lutego Zduny zostały poprzez podstęp niemieckich cywili i ciężki atak niemiecki opanowane. 16 lutego Niemcy przypuścili atak na Krotoszyn. Atak się nie powiódł. W nocy z 18 na 19 lutego przypuścili czterokrotny atak na pozycje polskie pod Borownicą. 21 lutego zostało podpisane ostateczne zawieszenie broni. Dowódcą obrony Krotoszyna był kapitan Sergiusz Radziwanowski, a dowódcą Straży Ludowej major doktorWładysław Bolewski.

Niemieccy cywile napisali specjalny memoriał w sprawie przynależności Zdun do Niemiec.
W tej sytuacji, z inicjatywy proboszcza zdunowskiej parafii - księdza Bolesława Jaśkowskiego, powstał kontrmemoriał, w którym znalazła się przeciwna petycja. Dokument zawieziono do Wrocławia, skąd przesłany został do Paryża, na obrady wersalskie. Zduny wróciły do Polski dopiero 17 stycznia 1920 r.