Rocznica Lokacji miasta Zduny i krótka historia jego założenia.

Rocznicę lokacji miasta Zduny mieszkańcy obchodzą podczas dni Zdun, w czerwcu, jednak dokładna data lokowania miasta to 15 luty 1267r. Miasto znajdowało wówczas się już od roku w posiadaniu biskupa wrocławskiego Tomasza II. Otrzymał je on razem z wsią Dziadkowo w zamian za wieś Murzynowo od księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego. Ten drugi lokował już Zduny w 1261r., lecz lokacja była nieudana. Obie lokacje przeprowadzał sołtys Zdun, Lambrecht lub Lambert, Ślązak z pochodzenia. Następnie do XVw. Zduny znajdowały się w granicach Śląska. Pierwsza wzmianka o Zdunach pojawia się w 1241r.

Wbrew powszechnemu przekonaniu Zduny nie znajdowały się w granicach obecnego Rynku. Centrum miasta był plac Tadeusza Kościuszki. Zabudowa miejska ogradzała je z każdej strony. Na wschodzie sięgała na ulice Kobilińską i Henryka Sienkiewicza, aż do ulicy Poprzecznej. W miejscu obecnego kościoła znajdował się drewniany kościółek pw św. Jana Chrzciciela i św. Jadwigi. Obok kościoła mieścił się szpital oraz szkoła kościelna, gdzie uczono religii, czytania, pisania, liczenia i geometrii. W II poł. XIVw. Wybudowano naprzeciwko kościoła rezydencje właścicieli miasta. Do Zdun prowadziło pięć dróg: z Krotoszyna, Kalisza, Wrocławia, Jutrosina i Starego Grodu.

Zduny były 20 miastem lokowanym w Wielkopolsce. W chwili lokacji zamieszkiwało je 400-800 mieszkańców.

Bibliografia:
„Dzieje Zdun”, Grzegorz Kryg, Krzysztof Grobelny, Zduny, 1994r.,
„Zduny” Ryszard Grygiel, T. Jurek, 2000r.,
Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski,
„Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej”, Henryk Samsonowicz, Maria Bogunka, Wrocław1986r.