„Powstanie Wielkopolskie” – wielkie zwycięstwo
To był jeden z nielicznych zrywów niepodległościowych zakończonych sukcesem. Spektakularne zwycięstwo sprawiło, że Wielkopolska została włączona do tworzącej się II Rzeczypospolitej.
Masz zdjęia lub film do tego artykułu? Wyślij je do nas!
Klęska Niemców w I wojnie światowej dała Polakom zamieszkującym w zaborze pruskim nadzieję na włączenie tych terenów w granie powstającego państwa polskiego. Niestety tak się nie stało. W grudniu 1918 r. Poznań i Wielkopolska wciąż pozostawały pod zarządem niemieckim, który uważał je za integralną część Niemiec. Ich losy miały rozstrzygnąć się na konfederacji pokojowej w Paryżu. Sytuacja stawała się jednak coraz bardziej napięta. Zanim doszło do podpisana traktatu, w Wielkopolsce wybuchło powstanie.
ZRYW WIELKOPOLAN
Pierwotnie zakładano, że powstanie wybuchnie na początku 1919 r. Iskrą zapalną była wizyta w Poznaniu wybitnego pianisty i męża stanu Ignacego Paderewskiego. Jego przyjazd był okazją do zorganizowania wielkiej manifestacji patriotycznej. Następnego dnia 27 grudnia 1918 r. Niemcy urządzili kontrdemonstrację. Jej uczestnicy demolowali polskie lokale m.in. zniszczyli siedzibę Naczelnej Rady Ludowej – legalnej polskie władzy państwowej, zrywali polskie i alianckie flagi, wznosili okrzyki: „Poznań jest niemieckim miastem”. Wtedy na akcji ruszyli Polacy. Padły pierwsze strzały, które szybko przerodziły się w powstanie zbrojne.
SZYBKA WALKA
Dzięki dobrze zaplanowanym akcjom powstańcy pod dowództwem mjr Stanisława Taczaka w ciągu pierwszych kilku dni opanowali niemal cały Poznań, zajmując m.in. dworzec główny, pocztę, koszary i Cytadelę. 6 stycznia 1919 r. zdobyli ostatni punkt oporu Niemców – lotnisko Ławica.
Oprócz Poznania powstańcom udało się zdobyć m.in. Grodzisk Wielkopolski, Wągrowiec, Kalisz, Ostrów Wielkopolski. Zacięte boje toczyły się pod Rawiczem, Krotoszynem, Nakłem i Nową Wisłą. Do połowy stycznia 1919 r. w posiadaniu powstańców znalazła się niemal cała Wielkopolska. Walki powstańców z Niemcami toczyły się do lutego 1919 r. i zakończyły się zwycięstwem Polaków. 16 lutego 1919 roku podpisano w Trewirze zawieszenie broni. Wyzwolonymi terenami zarządzała Naczelna Rada Ludowa (NRL) w Poznaniu. Ale, ostatecznie niepodległość Wielkopolski przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski.