Wszystko co najważniejsze o witaminach
Witaminy to niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu związki organiczne, biorące udział w przemianach biochemicznych. Każda z witamin spełnia określone funkcje, z którymi należy się zapoznać, gdyż większość dolegliwości w organiźmie wywołane jest właśnie brakiem określonych witamin.
Masz zdjęia lub film do tego artykułu? Wyślij je do nas!
Witamina A
Funkcje: korzystnie działa na wzrok, serce, skórę, wzrost kości i włosów, wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, zwiększa odporność,
Niedobór: kurza ślepota, zmiany skórne, kruche paznokcie, łamliwe włosy, suchość oczu, brak apetytu, zaburzenia płodności, częste infekcje
Nadmiar: może być toksyczna jeśli zażywa się ją w dużych ilościach i przez długi czas
Źródła w żywności: produkty pochodzenia zwierzęcego, tran, owoce i warzywa o żółtym i pomarańczowym zabarwieniu, ciemnozielone liście warzyw, mleko krów żywionych na pastwiskach
Ciekawostki: doustne środki antykoncepcyjne zwiększają poziom witaminy A w organizmie, witaminę A należy spożywać w czasie lub po posiłku.
Witamina B1
Funkcje: wspomaga oddychanie tkankowe, przyspiesza gojenie ran, wykazuje działanie uśmierzające ból,
Niedobór: porażenie nerwów, zaburzenia czynności centralnego układu nerwowego, niewydolność krążenia, zakłócenia w procesie trawienia
Nadmiar: osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy, drżenie mięśni, zaburzenia rytmu serca, reakcje alergiczne
Źródła w żywności: produkty zbożowe, mięso, wędliny, rośliny strączkowe – groch, fasola, drożdże, pieczywo i ciasta wypieczone na drożdżach, pomarańcze, suszone owoce.
Ciekawostki: trzeba ją zażywać podczas posiłków lub 1-1,5 h po jedzeniu
Witamina B2
Funkcje: wspomaga leczenie chorób jamy ustnej, warg i języka, wpływa na proces wzrostu i rozrodczość
Niedobór: spadek masy ciała, uczucie pieczenia skóry, uczucie bólu błon śluzowych, zapalenie błony śluzowej kącików ust, zapalenie języka, spojówek, niedokrwistość, światłowstręt
Nadmiar: nudności i wymioty
Źródła w żywności: kapusta, produkty pełnoziarniste, nabiał, wołowina, warzywa zielonolistne, jaja, banany, tuńczyk
Ciekawostki: przyjmowanie jej może dać fałszywe wyniki badań laboratoryjnych
Witamina B3
Funkcje: uczestniczy w tworzeniu czerwonych ciałek krwi, hamuje toksyczne działanie związków chemicznych i leków, reguluje poziom cholesterolu we krwi, rozszerza naczynia krwionośne, wpływa korzystnie na system nerwowy i stan psychiczny człowieka, ułatwia sen, zapewnia spokój psychiczny, poprawia ukrwienie skóry i kondycję włosów
Niedobór: szorstkość i zaczerwienienie skóry, zaburzenia w metabolizmie cukrów, osłabienie, zakłócenia w funkcjonowaniu układu nerwowego, zaburzenia pamięci
Nadmiar: uszkodzenie wątroby, niemiarowość pracy serca, dolegliwości skórne (pieczenie i swędzenie)
Źródła w żywności: chude mięso, drób, ryby, produkty mleczne, zbożowe, śliwki, figi
Witamina B5
Funkcje: jest potrzebna dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek, pełni ważną funkcję w procesie tworzenia czerwonych ciałek krwi, przyspiesza gojenie ran, zapobiega przemęczeniu, usprawnia układ sercowo-naczyniowy, nerwowy i pokarmowy, poprawia pigmentację i stan włosów
Niedobór: zespół piekących stóp, zmęczenie, osłabienie, bóle głowy i brzucha, nudności i wymioty, zmniejszenie, odporności immunologicznej, zmiany w skórze, zaburzenia pigmentacji włosów, siwienie, pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu
Nadmiar: u niektórych osób stwierdzono objawy uczulenia, zaburzenia akcji serca, narastanie kamicy żółciowej lub moczowej
Źródła w żywności: wątróbka, otręby pszenne, ryby, grzyby, mleko pełne, mięso kurczaka, sery, brokuły, ciemny ryż, melony, pełnoziarnisty chleb, soja,
Ciekawostki: najlepiej przyjmować ją podczas lub po posiłku popijając szklanką wody, w ciągu 24 godzin odświeża mózg i usuwa stany roztargnienia, zwątpienia, osłabienia pamięci, niezdolności do koncentracji
Witamina B6
Funkcje: ma wpływ na ciśnienie krwi, skurcze mięśni, pracę serca, prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, zwiększa odporność organizmu, łagodzi skutki uboczne leków, wspomaga leczenie nerek, pomaga zwalczać ból i zesztywnienia nadgarstka i dłoni, łagodzi depresji, drażliwości, bólów głowy, wspomaga leczenie zapalenia skóry, wypadania włosów, zapalenia warg i języka
Niedobór: stany zapalne, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zwiększona podatność na infekcje, nadmierne pocenie się
Nadmiar: przy dłuższym stosowaniu pirydoksalu w ilości 2 g dziennie mogą wystąpić zaburzenia neurologiczne
Źródła w żywności: ryby, wieprzowina, jaja, pszenica, owoce
Ciekawostki: witaminę B6 powinni przyjmować ludzie narażeni na promieniowanie, chorzy na serce, nerki, nowotwory, astmę
Witamina B7
Funkcje: stabilizuje poziom glukozy we krwi, wpływa na witalność, dobre samopoczucie, a także odczuwanie bólu oraz wrażliwość czuciową, wpływa na prawidłowy stan skóry, włosów i paznokci, kontroluje tłuszczową przemianę materii, zapobiega łojotokowi oraz wzmożonej aktywności gruczołów łojowych
Niedobór: brak witaminy B7 zdarza się rzadko, można go jednak zaobserwować u pacjentów szpitali karmionych sztucznie, zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego, depresja, apatia, wzmożona senność, stany lękowe, halucynacje, lękliwość, nadwrażliwość czuciowa, problemy skórne tj.: wypadania włosów, łuszczenia się naskórka
Nadmiar: w odniesieniu do ludzi nie stwierdzono toksyczności witaminy B7, niekiedy biegunka
Źródła w żywności: jest ona szeroko rozpowszechniona w wielu produktach żywnościowych, jednak zawierają one jej bardzo mało; mleko, żółtko jaj, serze, ryby, wieprzowina, cielęcina, drób, kukurydza, owoce, warzywa
Ciekawostki: niedobory mogą wpłynąć na powstawanie wad wrodzonych u płodu
Witamina B8
Funkcje: przeciwdziała odkładaniu tłuszczów w wątrobie i innych narządach, uczestniczy w przenoszeniu sygnałów nerwowych, należy do najlepszych środków odprężających, uwalnia od napięcia i lęków, pomaga w zasypianiu, bierze udział w przemianie cholesterolu, uczestniczy w wytwarzaniu spermy, obniża ciśnienie krwi spowodowane stresem, korzystnie wpływa na wzrok
Niedobór: wypadanie włosów, zaparcia, wysoki pozom cholesterolu, wysypki skórne, nadpobudliwość, zmiany nastroju, choroby oczu
Nadmiar: nie zaobserwowano objawów nadmiaru inozytolu
Źródła w pożywieniu: mięso, nasiona, mleko, drożdże, warzywa, owoce cytrusowe, orzechy, jaja, pieczywo
Ciekawostki: inozytol należy przyjmować z wapniem, ponieważ inozytol zwiększa ilość fosforu w organizmie, a wapń z inozytolem równoważy poziom fosforu i wapnia
Witamina B9
Funkcje: reguluje różne procesy metaboliczne, współuczestniczy z witaminą B12 w regulacji tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek, podwyższa odporność, korzystnie działa na skórę,
Niedobór: nadpobudliwość, trudności w zasypianiu, słaby wzrost, problemy z trawieniem, biegunka
Nadmiar: powodować zaburzenia układu nerwowego i pokarmowego, mogą również wystąpić alergiczne odczyny skórne
Źródła w żywności: drożdże, pszenica, jaja, warzywa zielone, wątróbka
Ciekawostki: kwas foliowy i witamina B12 wspomagają leczenie chorób serca, obniżają ryzyko raka piersi, zmniejszają ryzyko uszkodzenia DNA
Witamina B12
Funkcje: zapobiega anemii, bierze udział w syntezie DNA, tworzy osłonki komórek nerwowych, korzystnie wpływa na apetyt i słuch, zapobiega zmęczeniu, drażliwości,
Niedobór: niedokrwistość, zmiany zaburzenia żołądkowo-jelitowe, brak apetytu, zaburzenia w układzie nerwowym, niemiły zapach ciała, jąkanie się, dolegliwości miesiączkowe
Nadmiar: przy stosowaniu przez dłuższy czas objawy uczuleniowe.
Źródła w żywności: wątróbki, ostrygi, ryby, żółtko jaj, mięso z kurczaka
Ciekawostki: należy łączyć ją z wapniem, ponieważ nie jest łatwo przyswajalna
Witamina C
Funkcje: łagodzi objawy przeziębienia, skraca czas choroby, wpływa na wzrost tkanek, wzmacnia system immunologiczny, zwiększa odporność, polepsza sprawność fizyczną, działa przeciwalergicznie, przyspiesza gojenie ran, chroni przed substancjami rakotwórczymi, pobudza dojrzewanie czerwonych krwinek, zmniejsza toksyczność np. miedzi, opóźnia proces starzenia, zwiększa skuteczność leków stosowanych przy infekcjach układu moczowego, wzmacnia dziąsła i zęby
Niedobór: samoistne krwawienia, uszkodzenie naczyń krwionośnych, złe gojenie ran, ból stawów i mięśni, utrata apetytu, osłabienie, niedokrwistość, zmęczenie, obniżenie wydolności fizycznej, wtórne infekcje,
Padmiar: bóle głowy, rozstrój żołądka, biegunka, wymioty, wysypka skórna,
Źródła w żywności: owoce i warzywa
Ciekawostki: osoby palące, kobiety w ciąży, stosujące środki antykoncepcyjne oraz ludzie starsi potrzebują więcej witaminy C
Witamina D
Funkcje: wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego, wzmacnia system immunologiczny, wzmacnia zęby, korzystnie wpływa na system nerwowy, mięśnie, serce, słuch, zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry, wpływa na odpowiedni poziom cukru w organizmie, zapobiega nowotworom
Niedobór: u dzieci i niemowląt powoduje krzywicę, u dorosłych rozmiękczenie kości, złe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego, zapalenie spojówek, stany zapalne skóry, osłabienie organizmu i zmniejszenie odporności, pogorszenie słuchu, osłabienie i wypadanie zębów
Nadmiar: zatrucie organizmu, złe samopoczucie, zmęczenie, ból głowy, brzucha, senność, wzmożone oddawanie moczu, ból oczu,
Źródła w żywności: tran, ryby, jaja, przetwory mleczne
Ciekawostki: u osób z niskim poziomem witaminy D zwiększone jest ryzyko zawału.
Witamina E
Funkcje: zapobiega miażdżycy, nowotworom, procesom starzenia, wzmacnia naczynia krwionośne, stymuluje układ odpornościowy, chroni skóry przed uszkodzeniami wywołanymi promieniowaniem słonecznym, chroni oczy, wpływa na wygląd i stan skóry, przyspiesza gojenie ran, zmniejsza ryzyko poronienia
Profilaktyka: leczenie oparzeń, choroba Parkinsona, padaczka, zapalenie stawów, obniżona odporność
Niedobór: obniżona odporność, wysuszony naskórek, przebarwienia skóry, wiotczejąca cera,
Nadmiar: zmęczenie, bóle głowy, osłabienie mięśni i zaburzenia widzenia
Źródła w żywności: olej z kiełków pszenicy, olej słonecznikowy i kukurydziany, ziarna zbóż, warzywa liściaste, jaja
Ciekawostki: dieta bogata w witaminę E hamuje wzrost komórek raka prostaty, należy codziennie zażywać ją o tej samej porze
Witamina K
Funkcje: formowanie tkanki kostnej, działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicznie, przeciwzapalnie i przeciwbólowo
Niedobór: obniżony poziom protrombiny we krwi, wydłużony czas krzepnięcia krwi (krwotoki z nosa, układu pokarmowego i moczowego)
Przedawkowanie: zła praca wątroby, skoki ciśnienia, uczucie gorąco
Źródła w żywności: warzywa, jaja, mleko
Ciekawostki: nadużywanie leków (środki przeciwbólowe, antybiotyki), zanieczyszczone powietrze oraz środki konserwujące w puszkach i gotowych produktach spożywczych niszczą witaminę K
Witamina F
Funkcje: przeciwdziała infekcjom, podnosi odporność, przyśpiesza i wzmacnia produkcję żółci, ważna w profilaktyce zawałów serca i udarów m mózgu oraz miażdżycy, korzystnie wpływa na stan skóry i włosów, pobudza regenerację nabłonka, hamuje zmiany zwyrodnieniowe i rogowacenie gruczołów łojowych, przyczynia się do obniżenia masy ciała, przyśpiesza spalanie tłuszczów, zwiększa płodność, zapobiega zaparciom, zapaleniu żył, chorobach oczu, uszu, gardła, odbytu, żołądka
Niedobór: zmiany skórne, zaczerwienienie skóry, suchość, łojotok, złuszczanie naskórka, pękanie warg i kącików ust, stany zapalne dziąseł i języka, krwawienie z nosa, przewlekłe stany zapalne spojówek i powiek, wypadanie włosów, łamliwość paznokci, plamki na płytkach paznokci, rozdwajanie końcówek włosów, łupież, brak połysku, zaburzenia w wytwarzaniu plemników i płodności, bolesne miesiączkowanie, skłonność do wyprysków, trądziku
Przedawkowanie: nie ma żadnych doniesień na temat toksyczności i szkodliwości witaminy F
Źródła w pożywieniu: oleje roślinne, tran, orzechy, kiełki pszenicy, ryby morskie, pełne mleko, oliwa z oliwek, soja, pestki słonecznika, nasiona dyni, migdały i owoce avocado.