• Wielkopolskie
  • poniedziałek, 17 czerwiec 2013 15:07
  •   1104

Powiat śremski

Powiat śremski
Powiat śremski © archiwum

W powiecie śremskim historia przelata się z nowoczesnością.

Masz zdjęia lub film do tego artykułu?   Wyślij je do nas!

Typography
  • Small
Udostępnij to

Powiat śremski może pochwalić się bogatą  historią. Ważnym wydarzeniem an tych ziemiach było m.in. Powstanie Wielkopolski, w którym wielu mieszkańców brało czynny udział. Śrem wyzwolono 30 grudnia 1918 r. Udało się to beza jednego strzały tuż po tym, jak Niemcy stacjonujący w mieści dowiedzieli się, że śremianie zmobilizowali 800-osobową kampanię.

Nastroje niepodległościowe pojawiły się już wcześniej, podczas Wiosny Ludów, kiedy to było w 1848 r. rozgrywała się bitwa o Książ. I choć była to potyczka przegrana, to jednak umocniła w społeczeństwie wolę walki o wolność. Poległych kosynierów pochowano w dwóch mogiłach (w postaci wysokich kopców), które do dziś można oglądać w parku w Książu Wielkopolskim.

Innym charakterystycznym i historycznym miejscem jest park miejski im. Powstańców Wielkopolskich 1918-1919. To najstarszy park w Śremie, założony w 1888 r. Od 15 listopada 1925 r. stoi w nim pomnik Dobosza (przedstawiający maszerującego dobosza w mundurze i rogatywce powstańca wielkopolskiego), zaprojektowany przez poznańskiego rzeźbiarza Władysława Marcinkowskiego.

Wojska niemieckie, które wkroczyły do Śremu we wrześniu 1939 r., usunęły figurę dobosza z cokołu. Istnieją dwie wersje tego, co dalej działo się z pomnikiem. W jednej z nich pracownicy gazowni przewieźli go do magazynu firmy i tam ukryli. Niestety, nie zdołano go uratować, został przetopiony na regały. Według drugiej wersji rzeźba też została zniszczona, ale cokół ocalał dzięki pracownikom wodociągów, którzy zatopili go w bagnach na obrzeżach parku. Oryginalny cokół wraz z repliką dobosza możemy znaleźć dziś w parku miejskim.

Czym jeszcze oprócz bogatej historii wyróżnia się powiat śremski? To m.in. malownicze środowisko naturalne. Region obfituje w liczne jeziora, w tym np.: Dolskie Wielkie, Grzymisławice, Jarosławice. Przez Śrem płynie rzeka Warta, która na tym terenie gwałtownie zakręca, tworząc zakole. Znajduje się tutaj przystań marina, która jest jednym z przystanków na szlaku Wielkiej Pętli Wielkopolski.

Na wschód od Śremu, niedaleko wsi Mechlin, znajdziemy Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Łęgi Mechlińskie”, którego drzewostany w niektórych częściach liczą ponad 120 lat. Przy licznych starorzeczach spotkać możemy bobry i wydry, a także bociana czarnego. Powiat szczyci się też rezerwatem „Goździka sinego w Grzybnie” – najmniejszy w regionie śremskim. O wyjątkowości tego miejsca świadczy występowanie bardzo rzadkiej rośliny – goździka sinego, kwiatu o drobnych płatkach koloru bladoróżowego.

Turystów przyciągają liczne zabytki. Na szczególną uwagę zasługują drewniane kościółki, których wyposażenie często nawiązuje do elementów ludowych. Znaleźć je możemy w Błociszewie, Błażejewie czy też w Dolsku.

Z kolei najbardziej znaną postacią, związaną z regionem śremskim, jest twórca słów hymnu narodowego Józef Wybicki. Po ślubie ze swoją drugą żoną Esterą Wierusz-Kowalską Wybicki kupił dwie wsie koło Śremu: Manieczki i Psarskie. Dodatkowo na cześć żony założył wieś Esterpole. Czas spędzony w Manieczkach Wybicki poświęcał głównie pracy w gospodarstwie, życiu rodzinnemu i twórczości literackiej. Zmarł w Manieczkach 10 marca 1822 r., a pochowano go na cmentarzu przy kościele w pobliskiej Brodnicy. W 1923 r. ciało przeniesiono do krypty Zasłużonych Wielkopolan w kościele pw. św. Wojciecha w Poznaniu.

================================

POWIAT ŚREMSKI
Historia Śremu – jednego z najstarszych miast w Wielkopolsce – związana jest z istniejącą w tym miejscu od wieków przeprawą przez Wartę. Przełom Warty koło Śremu stanowił najdogodniejsze miejsce przeprawy przez rzekę dla podróżujących między Śląskiem, Wielkopolską i Kujawami.
Powiat śremski funkcjonował przed zaborami, następnie pod panowanie pruskim, w okresie międzywojennym oraz na początku PRL. Na mapę samorządów powiatowych olejny raz trafił po reformie administracyjnej, 1 stycznia 1999 r.

powiat śremski w liczbach:
- powierzchnia – 574 km2,
- liczba ludności – 60 970
- gęstość zaludnienia – 106,2 os./km2
- mieszkańcy miast – 57,5 proc.
- mieszkańcy wsi – 42,5 proc.
Ciekawostki:
- Król Władysław Jagiełło, który w 1416 r. przybył do Śremu, podziwiał m.in. przedziwne zjawisko w pobliskiej wsi Nochowo: garnki, które wyrastały z ziemi. Oczywiście garnki wcale nie „rosły” w ziemi, lecz były pozostałościami cmentarzyska z czasów kultury łużyckiej.
- Z regionu śremskiego wywodzą się wybitne postacie. Jedną z nich jest ks. Piotr Wawrzyniak, który żył w latach 1849-1910/ Znany jest nie tylko jako duchowny, ale również jako działacz społeczny i polityczny. Był twórcą Banku Ludowego, który pozwolił mieszkańcom ziemi śremskiej na rozwój gospodarczy dzięki udzielanym kredytom.

Sąsiednie powiaty:
- gostyński,
- jarociński,
- kościański,
- poznański,
- średzki.

 W Mszczyszynie (wieś sołecka położona 7 km od Dolska) znajduje się parterowy dwór, kryty dachem naczółkowym. W tym kształcie funkcjonuje od końca XIX lub początku XX wieku, a powstał prawdopodobnie w wyniku przebudowy starszego budynku, istniejącego od XVIII wieku. Dwór i majątek należały do rodziny Grabowieckich, później do Koszutskich, od których na początku XIX wieku kupili Zakrzewscy. Od 1873 r. do okresu międzywojennego Mszczyszyn pozostał własnością rodziny Żółtowskich. W 1926 r., gdy właścicielem został Andrzej Zółtowski (ur. 1881 r., zamordowany przez Niemców w Oświęcimiu w 1941 r.), majątek liczył 631 hektarów. Po wojnie zabytkowy budynek służył jako mieszkania dla pracowników rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Obok dworku znajduje się zespół folwarczny z II poł. XIX wieku i park z okazałymi dębami szypułkowymi.

================================

ZENON JAHAS, starosta śremski
Powiat śremski leży w centralnej części Wielkopolski. Tworzą go 4 gminy: Brodnica, Dolsk, Książ Wlkp. I Śrem. Region ten posiada bogate dziedzictwo kulturowe i piękną przyrodę. Warto odwiedzić każdą naszą gminę.

W Brodnicy możemy no. Zobaczyć dwór z 1894 r. i przespacerować się po parku krajobrazowym, pamiętającym czasy Józefa Wybickiego. W Dolsku zwiedzimy zabytkowe kościoły, a w XVIII- wiecznej plebanii obejrzymy odkryte w 2001 r. barokowe polichromie. Książ Wlkp. Zachęca nas do odwiedzin licznymi dworkami i pełniącymi funkcję rynku placem Kosynierów, upamiętniającym okres Wiosny Ludów. Śrem przecięty rzeką Wartą, to idealne miejsce dla miłośników wędkowania i żeglowania.

W powiecie śremskim nie sposób się nudzić. Tych, którzy cenią kulturę i historię, zainteresują zabytkowe kościoły i dworki. Dla miłośników aktywnego wypoczynku mamy propozycje wycieczek szlakami pieszymi i rowerowymi. Tym, którym zależy na bliskości z naturą, poleca odwiedziny parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody. Fani rekreacji wodnej powinni spróbować spływów kajakowych Wartą lub wakeboardu na plaży.

Nasz powiat to miejsce, gdzie historia i tradycja łączą się dynamicznym rozwojem społeczno-gospodarczym. Dbamy o kulturę, pielęgnujemy lokalne produkty oraz inwestujemy.

Publikacja:
Sebastian Kalak
Podoba Ci się?
Rate this item
(0 głosów)