Śladami powstańców
Już po raz trzydziesty szósty z rzędu 7 maja o godzinie 11.00 z Krotoszyna wyruszy Rajd Turystyczny „Spotkanie z wiosną” z metą w Borownicy k/Zdun, który adresowany jest przede wszystkim dla uczniów szkół podstawowych i ich opiekunów. Organizatorem jest Koło Terenowe PTTK w Zdunach oraz Zarząd Oddziału PTTK.
Celem wyprawy jest poznawanie walorów krajobrazowych okolic Zdun, zapoznanie się z historią walk powstańczych w latach 1918-19 na odcinku Torownica – Zduny oraz uczczenie 92-tej rocznicy Powstania Wielkopolskiego. Jak zwykle przeprowadzone zostaną konkursy, w których dzieci i młodzież będą mogli popisać się sprawnością fizyczną oraz najlepiej zbiorowo wykonaną piosenką o wiośnie lub turystyczną. Organizatorzy zapewniają także ciepły posiłek i znaczek rajdowy. Koszt uczestnictwa wynosi 4 złote. Wszyscy chętni mogą zapisywać się u koleżanki Elżbiety Wąż z Koła Terenowego PTTK przy ul. Reymonta 15 w Zdunach lub w Biurze Oddziału PTTK w Krotoszynie, które mieści się na Małym Rynku 1. Zapisy trwają do środy, 4 maja 2011 r. Liczba miejsc jest ograniczona!
|
Rys historyczny walk powstańczych 1918 – 1919. na ziemi zdunowskiej
Dzień 11 listopada 1918 roku, przyjmuje się jako koniec 1 Wojny Światowej. Jednak w tym czasie Wielkopolska nadal pozostawała w rękach zaborców. Powzięto zatem działania, mające na celu zorganizowanie zbrojnego powstania na terenie Wielkopolski. Sygnałem do jego rozpoczęcia stał się przyjazd do Poznania ówczesnego premiera – Ignacego Paderewskiego w dniu 26 grudnia 1918 r.
Walki o ziemie zdunowskie zapoczątkowało wkroczenie w dniu 3 stycznia 1919 r. do Zdun, jarocińskich oddziałów powstańczych, dowodzonych przez Zbigniewa Ostroroga-Gorzeńskiego. Mieszkańcy Zdun, z inicjatywy ks. Bolesława Jaśkowskiego, zorganizowali Straż Ludową. W tym czasie 6 i 7 kampania powstańców krotoszyńskich obsadziła Torownicę i Chachalnię. Powstańcy z Kobylina zajęli odcinek Ruda – Baszków – Siejew. Zdunowskie odcinek frontu został włączony do okręgu wojskowego w Ostrowie. Mimo wsparcia powstańców zdunowskich ochotniczą kampanią z Rozdrażewa, Prusacy mający zdecydowaną przewagę militarną zajęli Zduny w dniu 6 lutego 1919 r. Linia frontu przebiegała następująco: Ruda – Siejew – Ostatni Grosz – budka dróżnika pod Zdunami – cmentarz ewangelicki – Borownica – Chachalnia – Ujazd. Po podpisaniu rozejmu Zduny nadal przynależały do Niemiec. Z takimi ustaleniami nie godziła się społeczność polska. W jej imieniu ks. Jaśkowiak słał memoriał do Polskiego Komitetu Narodowego w Paryżu o przywrócenie Zdun do państwa polskiego. O powrocie Zdun do macierzy przesądziły postanowienia Traktatu Wersalskiego.
Działania zbrojne powstańców zdunowskich zostały docenione. Pobraną z terenu walk ziemię rozsypano w 1935 r. do kopca marszałka Józefa Piłsudskiego w Krakowie. Dziś śladami powstania w Zdunach są: pomnik-grób 17 poległych pod Zdunami powstańców, znajdujących się na cmentarzu parafialnym oraz kopiec tzw. Szaniec, usypany z kamieni polnych w 50-tą rocznicę Powstania Wielkopolskiego.