Niepełnosprawni pod dobrą opieką
W 2014 roku na wsparcie osób niepełnosprawnych i ich opiekunów rząd przeznaczył rekordowe 14 mld zł. Co to w praktyce oznacza? Jaką pomoc można otrzymać i gdzie się po nią zwrócić? Sprawdzamy.
Masz zdjęia lub film do tego artykułu? Wyślij je do nas!
Rząd pracuje nad zmianami w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Część postulatów środowisk osób niepełnosprawnych już realizowano. Udało się m.in. zwiększyć pomoc finansową dla opiekunów oraz dofinansowanie do rehabilitacji, przedmiotów ortopedycznych czy likwidacji barier architektonicznych. Warto poznać konkrety, by wiedzieć, na jakie wsparcie od państwa mogą po tych zmianach liczyć niepełnosprawne dzieci, ich rodzice oraz opiekunowie.
PIENIĄDZE NA OPIEKĘ
Od początku tego roku świadczenie pielęgnacyjne wynosi 1638 zł brutto. Po odjęciu składek na ZUS wychodzi 1200 zł na rękę. Opłacenie składek przez państwo gwarantuję opiekunowi m.in. to, że w przyszłości otrzyma emeryturę, mimo że nie pracował.
Od 2016 roku świadczenie pielęgnacyjne wzrośnie do 1300 zł na rękę, czyli do wysokości płacy minimalnej. W następnych latach będzie waloryzowane co roku na takich samych zasadach jak płaca minimalna.
To znacznie więcej niż rodzice i opiekunowie dzieci niepełnosprawnych otrzymywali jeszcze kilka lat temu. Jeszcze w 2006 roku dostawali do ręki zaledwie 420 zł miesięcznie. Dzięki specjalnemu rządowemu programowi oraz zmianom w prawie wzrosło w kilka lat trzykrotnie.
Obecnie świadczenie pielęgnacyjne pobiera już 105 tys. rodziców i opiekunów niepełnosprawnych dzieci. Jeszcze w 2007 r. otrzymywało ją zaledwie 70 tys. osób. Gdzie można ubiegać się o pieniądze? W samej gminnej instytucji, która wypłaca świadczenia rodzinne (OPS), centra pomocy rodzinie (CPR) lub wydziały urzędów miast/gmin.
POMOC FINANSOWA
Wsparcie dla osób niepełnosprawnych nie ogranicza się do świadczeń dla ich opiekunów. Mogą otrzymać również zasiłek pielęgnacyjny, który pomaga pokryć część wydatków związanych z opieką, np. lek i środki pielęgnacyjne. Obecnie wynosi ono 153 zł miesięcznie.
Każdego miesiąca rodzice otrzymują także zasiłek rodzinny w wysokości do 115 zł na dziecko, który pozwala pokryć część wydatków na utrzymanie. Do zasiłku przysługują jeszcze odpowiednie dodatki, m.in. na kształcenie i rehabilitację – w zależności od rodzaju, jeden dodatek może wynosić miesięcznie od 5u0 do 400 zł na dziecko.
Dodatkowo każdego roku, dzięki rządowemu programowi „Wyprawka szkolna” rodzice niepełnosprawnych dzieci mogą otrzymać do 770 zł na podręczniki i przybory szkolne.
Gdy niepełnosprawne dziecko ukończy 18 lat, przysługuje mu również wypłacona przez ZUS renta socjalna. To specjalne świadczenie dla osób, które nigdy nie opłacały składek na ZUS, a są całkowicie niezdolne do pracy. Obecnie renta socjalna wynosi 709 zł. Jeszcze w 2007 roku było to zaledwie 501 zł.
Ważne! Rodzice i opiekunowie osób niepełnosprawnych są także zwolnieni z obowiązku opłacania z abonamentu radiowo-telewizyjnego.
DOFINANSOWANIE Z PFRON
Rodzice niepełnosprawnych dzieci mogą dostać dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Od 1 stycznia rząd podniósł wysokość dopłat. Sprawdź, ile dofinansowanie po zmianach możesz otrzymać:
– Turnus rehabilitacyjny – dopłatę może otrzymać dziecko do 16 lat lub uczące się i niepracujące do 24 lat. Dofinansowanie wzrosło z maks. 1323 zł do maks. 1512 zł.
– Sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (m.in. wózki inwalidzkie, aparaty słuchowe, materace przeciwodleżynowe) – do 60 proc. kosztów, ale nie więcej niż pięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia (18,9 tys. zł).
– Likwidacja barier architektonicznych (np. przystosowanie łazienki), barier w komunikowaniu się i technicznych – dofinansowanie może wynieść już do 95 proc. kosztów, a nie jak wcześniej do 80 proc. Nie może to być jednak więcej niż 57 tys. zł.
Gdzie można zdobyć dofinansowanie? Fundusz przekazuje pieniądze samorządom i to one decydują, jak je rozdzielić. Dlatego wnioski składamy do swojego powiatowego centrum pomocy rodzinie, miejskiego ośrodka pomocy społecznej lub miejskiego ośrodka pomocy rodzinie.
Ważne! Więcej informacji można otrzymać na infolinii PFRON: 22 50 55 670 czynnej w godz. 9:00–15:30 oraz na stronie internetowej: www.pfron.org.pl.
DOFINANSOWANIE Z NFZ
Zakup przedmiotów ortopedycznych i pomocniczych może być częściowo finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. NFZ ustala zwykle tzw. limit na produkt tego limitu. Resztę musi opłacić pacjent – jako udział własny w limicie albo koszt ponad limit. Ten udział własny może pomóc pokryć PFRON.
NFZ finansuje również pielęgniarską opiekę długoterminową.
Ważne! Więcej informacji można otrzymać, dzwoniąc na infolinię NFZ: 800 392 976 czynna w godz. 8:00–16:00 oraz na stronie internetowej: www.nfz.gov.pl oraz drogą e-mailową: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
ULGA PODATKOWA
Rodzicom dzieci z orzeczona niepełnosprawnością przysługuje także podatkowa ulga rehabilitacyjna. Oznacza to, że rozliczając się z fiskusem, mogą odliczyć od swojego dochodu wydatki na rehabilitację.
POMOC W NAUCE
W polskich szkołach według danych GUS uczy się ok. 120 tys. niepełnosprawnych uczniów. Subwencje oświatowe przekazywane na nich samorządom przez rząd są kilkakrotnie wyższe niż na dzieci zdrowe. Np. na dziecko z ciężką niepełnosprawnością intelektualną, niepełnosprawnością sprzężoną i autyzmem subwencja wynosi 50 tys. rocznie. Na zdrowe dziecko – 5 tys. zł.
Do tej pory środki rzadko były przekazywane w całości na konkretne dziecko (np. na zatrudnienie asystenta, logopedy), bo samorządy nie musiały rozliczać się z tego, jak dzielę subwencję. Rząd postanowił to zmienić. W parlamencie jest już ustawa, która nakazuje samorządom przekazywanie szkole pełnej kwoty subwencji. Dzięki temu jeszcze w tym roku wszyscy niepełnosprawni uczniowie powinni mieć zapewnioną lepszą opiekę szkolną.
W najbliższych miesiącach rząd planuje dalsze zmiany mające nieść ulgę niepełnosprawnym, ich rodzicom i opiekunom. Będziemy o nich na bieżąco informować. Jednak już teraz można wybierać z wielu możliwości wsparcia. Warto z nich korzystać.