Postacie Pata i Mata po raz pierwszy pojawiły się 1976 roku w czechosłowackim filmie „Kuťáci” (Druciarze). Wkrótce potem postanowiono nakręcić serial „Sąsiedzi”. Początkowo miał być kierowany do dorosłych widzów, ale szybko okazało się, że z przygód fajtłapowatych, aczkolwiek nigdy niepoddających się przyjaciół, śmieją się i dzieci, i ich rodzice i dziadkowie. Co ciekawe, dopiero w połowie 10 latach, w 1989 roku, twórcy nadali swoim bohaterom imiona i zmienili nazwę serialu na „Pat i Mat”.
Pat i Mat są drewnianymi kukiełkami. Zawsze chodzą w charakterystycznych czapeczkach, sweterkach (Mat ma czerwony lub zielony, Pat w żółtym) i granatowych, dżinsowych spodniach. W filmikach o nich nie ma dialogów, jest za to charakterystyczna muzyka, skomponowana przez Petra Skoumala, która prawie w całości jest wykonana na harmonijce ustnej.

Pomysłodawcą serialu, reżyserem i scenarzystą był Lubomir Benes. Po jego śmierci, w 1995 roku, zaprzestano kręcenia nowych odcinków serialu. Jednak dwanaście lat temu, w 2003 roku, jego syn Marek Benes postanowił wznowić produkcję. Pod jego kierownictwem nakrecono 28 nowych odcinków, które wciąż czekają na polską premierę. W naszym kraju (podobnie jak w 80 na całym świecie) pokazano dopiero 50 odcinków, kręcone głównie w latach 80.; Ale, co ciekawe, nawet powtórki tego serialu niezmiennie przyciągają starszych i młodszych fanów przed ekrany telewizyjne.