Dopalacze, zwane smart drugs stanowią preparaty zawierające w swym składzie substancje psychoaktywne, reklamowanie jest obecnie w Polsce ustawowo zakazana. Zdarza się, że udając produkty kolekcjonerskie, kadzidła, sole do kąpieli ferowane są w nielegalnej sprzedaży. Większość dopalaczy ma postać tabletek lub mieszanek do palenia.

Badania składu dopalaczy pokazują, że wszystkie aktywne składniki tych produktów są związkami syntetycznymi w specjalistycznych laboratoriach badawczych jako substancje o działaniu podobnym do działania nielegalnych narkotyków.

Dopalacze na ogół działają podobnie do nielegalnych narkotyków, niekiedy również silniej. Jednak, z uwagi na to, że dopalacze zwane są od niedawna, na temat większości z nich wciąż nie ma wiarygodnych danych dotyczących ich rzeczywistej szkodliwości.

W skład dopalaczy wchodzi wiele rozmaitych substancji. Wśród nich znalazły się m.in. pestycydy. Substancje te, stosowane głównie do zwalczania szkodników w uprawach roślin, kiedy dostaną się do organizmu ludzkiego powodują wiele dolegliwości: od zapalenia skóry, ogólnego osłabienia, bólów głowy i bezsenności po zmiany morfologiczne krwi, zapalenie wątroby i zaburzenia pracy serca. Częstym składnikiem dopalaczy jest również ołów, jeden z najbardziej toksycznych metali ciężkich, który kumuluje się w organizmie – w kościach, nerkach, mózgu. Skutkuje to zaburzeniami układu krążenia, nadciśnieniem tętniczym, chorobami układu nerwowego, a nawet uszkodzeniem mózgu. Innym silnie toksycznym pierwiastkiem występującym w dopalaczach jest rtęć. Przyjęcie małej dawki przez człowieka powoduje początkowo osłabienie i bóle głowy. Do tego dochodzą zaburzenia snu, problemy z koncentracją i pamięcią, a także zmiany osobowości.

Warto pamiętać, że dopalacze zostały w Polsce zdelegalizowane, ale istnieje możliwość sprowadzenie zakazanych substancji za pośrednictwem sklepów internetowych.