Nasze prawa i obowiązki w czasie pandemii

KTO MOŻE WYDAĆ DECYZJĘ O KWARANTANNIE?
Państwowy, powiatowy lub graniczny inspektor sanitarny. To decyzja administracyjna. Kwarantanną nakłada się na 14 dni od dnia styczności z osobami chorymi na koronawirusa lub podejrzanym o zakażenie.

CZY KWARANTANNA JEST OBOWIĄZKOWA
Tak. Za jej złamanie grozi mandat w wysokości 5 tys. Zł. Za ucieczkę lub oddalenie się z miejsca kwarantanny można nawet trafić do więzienia. Podstawą jest artykuł 161 par. 2 kodeksu karnego.

JAK PRZEBIEGA KWARANTANNA?
Osoby zdrowe, które miały kontakt z zarażonymi, muszą się stawić w miejscu określonym w decyzji. Zwykle jest to własny dom. Nie mogą w ogóle wychodzić na zewnątrz. Nie wolno im przyjmować gości. Jeśli osoba objęta kwarantanną ma gorączkę, kaszel, problemy z oddychaniem, musi niezwłocznie powiadomić o tym sanepid.

KTO MOŻE KONTROLOWAĆ PRZEBIEG KWARANTANNY?
Policja i inne służby. Nie wolno samowolnie zmienić miejsca kwarantanny. Funkcjonariusze muszą zapowiedzieć kontrolę telefonicznie, unikać bezpośredniego kontaktu, mieć środki ochrony osobistej (maseczki, rękawiczki).

KTO MOŻE POMÓC W ZAKUPACH OSOBIE NA KWARANTANNIE?
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

CZY ZA OKRES KWARANTANNY PRZYSŁUGUJE WYNAGRODZENIE?
Decyzja inspektora sanitarnego jest podstawą do wypłaty świadczeń z tytułu choroby na ogólnych zasadach. Przez pierwsze 33 dni zasiłek wypłaca pracodawca, potem ZUS. Decyzję można dostarczyć do pracodawcy lub ZUS po okresie kwarantanny.

CZY PRACODFAWCA MOŻE NAKAZAĆ KWARANTANNĘ?
Może nakazać nieprzychodzenie do pracy z powodu zagrożenia koronawirusem. Decyzję musi wydać na piśmie, ale pracownik może ją otrzymać po powrocie do firmy. Musi być wcześniej poinformowany. Pracodawca udziela wtedy pracownikowi pozwolenie na prace zdalną.

KIEDY MOŻNA WNIOSKOWAĆ DO PRACODAWCY O PRACĘ ZDALNA?
Jeśli pracownik musi opiekować się dziećmi albo boi się o zdrowie swoje i swojej rodziny. Pracodawca powinien umożliwić pracę zdalną, o ile pozwala na to jej charakter.

CZY PRACODAWCA MOŻE NAKAZAĆ PRACĘ ZDALNA?
Tak. Pozwala na to ustawa o zwalczaniu koronawirusa z 20 marca 2020 r. Umożliwia pracodawcy kierowanie pracowników na pracę zdalną na określony czas, o ile jest to uzasadnione epidemią koronawirusa.

CZY PRACOWNIK MOŻE ODMÓWIĆ PRZYCHODZENIA DO PRACY, JEŚLI CZUJE SIĘ ZAGROŻONY EPIDEMIĄ KORONAWIRUSA?
Nie. To może być tylko decyzja sanepidu, innych służb lub pracodawcy. Nie można odmówić pracy z powodu strachu przed pandemią.

CZY JEŚLI DZIECKO ZOSTAŁO OBJĘTE KWARANTANNĄ, A PRACOWNIK MUSI SPRAWOWAĆ OPIEKĘ, DOSTANIE ZA TEN OKRES WYNAGRODZENIE?
Tak. Ma prawo do zasiłku opiekuńczego z ZUS.

CZY RODZICOWI PRZYSŁUGUJE ZASIŁEK OPIEKUŃCZY, JEŚLI MUSI OPIEKOWAĆ SIĘ DZIECKIEM Z POWODU ZAMKNIĘCIA ŻŁOBKA, SZKOŁY, PRZEDSZKOLA?
Tak, jeśli dziecko ma mniej niż 8 lat. Zasiłek można dostać nie dłużej niż na 14 dni. Nie wlicza się go do limitu 60 dni pobierania zasiłku opiekuńczego w danym roku.

CZY PRACOWNIK MUSI DOSTARCZYĆ NAKAZ KWARANTANNY PRACODAWCY?
Tak. Musi go dostarczyć do pracodawcy lub oddziału ZUS, ale może to zrobić po zakończeniu kwarantanny. Pracodawcę informuje telefonicznie.

CZY PRACODAWCA MA OBOWIĄZEK ZGODZIĆ SIĘ NA URLOP, JEŚLI PRACOWNIK CHCE GO WZIĄĆ Z POWODU STRACHU PRZED PANDEMIĄ?
Nie.

CZY ZUS WYPŁACI ZASIŁEK ZA CZAS SPĘDZONY NA KWARANTANNIE OSOBIE PROWADZĄCEJ JEDNOOSOBOWĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ?
Tak. Jeśli przedsiębiorca lub samo zatrudniony podlega ubezpieczeniu i opłaca składki.

CZY PRACOWNIK MOŻE ODMÓWIĆ PRACY, JEŚLI DO FIRMY WRÓCIŁA OSOBA Z ZAGRANICY, A ON MA Z NIĄ STYCZNOŚĆ?
Nie.

CZY PRACOWNIK MOŻE ODMÓWIĆ PRACY, JEŚLI PRACUJE W DUŻEJ GRUPIE LUDZI?
Nie.

CZY PRACODAWCA MA OBOWIĄZEK DOSTARCZYĆ PRACOWNIKOWI ŚRODKI DEZYNFEKUJĄCE, RĘKAWICZKI I MASECZKI?
Nie ma obowiązku prawnego. Ale zgodnie z zasadami firma ma obowiązek zapewnić pracownikowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Jeśli pracownik styka się z dużą liczbą osób – powinien być zabezpieczony przed możliwością zakażenia.

CZY DZIECI MAJĄ OBOWIĄZEK UCZESTNICZYĆ W INTERNETOWYCH ZAJĘCIACH PROWADZONYCH PRZEZ NAUCZYCIELI?
Zgodnie z decyzją Ministerstwa Edukacji od 12 do 25 marca funkcjonowanie jednostek oświatowych zostało ograniczone. Przedszkola, szkoły i placówki oświatowe nie prowadząc zajęć. Obowiązku uczestnictwa dzieciom nie można narzucić. Wszystko zależy od współpracy i dobrej woli.

CZY NAUCZYCIELE MOGĄ ZADAWAĆ UCZNIOM W TYM OKRESIE PRACE DOMOWE PRZEZ INTERNET?
To zależy od współpracy i dobrej woli. Rodzice powinni ich do tego namawiać.

CZY NAUCZYCIELE W TYM CZASIE MOGĄ STAWIAĆ UCZNIOM STOPNIE?
Nie.

CZY JEŚLI KLIENT MIAŁ ZAPLANOWANY WYJAZD TURYSTYCZNY I NIE DOSZEDŁ ON DO SKUTKU Z POWODU ZAMKNIĘCIA GRANIC, BIURO PODRÓŻY MA OBOWIĄZEK ZWRÓCIĆ ZALICZKĘ?
Art. 47 ust. 4 ustawy o imprezach turystycznych mówi, że można to zrobić przed rozpoczęciem imprezy turystycznej, bez ponoszenia dodatkowych opłat, gdy występują „nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności…”. Turysta może żądać jedynie zwrotu wpłat, nie ma prawa do odszkodowania czy zadośćuczynienia. Wg Ministerstwa Rozwoju turysta może odstąpić od wyjazdu bez ponoszenia kosztów, gdy w miejscu docelowym odnotowano wiele przypadków zarażenia koronawirusem albo loty się nie odbywają.

CZY WEZWANY MUSI SIĘ STAWIĆ W SĄDZIE NA ROZPRAWIE (JAKO ŚWIADEK, STRONA ITP.) JEŚLI OBAWIA ZAGROŻENIA KORONAWIRUSEM?
Tak. Chyba że sąd odwoła rozprawy. Najlepiej upewnić się telefonicznie przed rozprawą.

CZY JEŚLI MIESZKANIEC NIE MOŻE ZAŁATWIĆ SPRAWY URZĘDOWEJ Z POWODU OGRANICZEŃ ZWIĄZANYCH Z KORONAWIRUSEM, BIEG TEJ SPRAWY ZOSTANIE WYDŁUŻONY?
Urzędy są zamknięte, ale urzędnicy wpracują, rozpatrują sprawy i wnioski. Z powodu epidemii mieszkaniec może wnioskować o wstrzymanie biegu sprawy czy biegu przedawnienia.

CZY PRACODAWCA MOŻE ZMUSIĆ PRACOWNIKA SKLEPY LUB PUNKTU USŁUGOWEGO DO OBSŁUGI KLIENTÓW, JEŚLI PRACOWNIK OBAWIA SIĘ ZAGROŻENIA KORONAWIRUSEM?
Jeśli pracownik obawia się kontaktu z klientami, ale pracodawca wymaga świadczenia pracy, może tylko wnioskować o urlop.

CZY JEŚLI MIEJSCE PRACY ZOSTAŁO ZAMKNIĘTE PRZEZ ODGRÓRNE REGULACJE (BAR, RESTAURACJA, SKLEP, BIBLIOTEKA, KINO) PRACOWNIK MA OBOWIĄZEK PRZYCHODZENIA DO PRACY?
Ma prawo do wynagrodzenia przestojowego. Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za które wykonanie przysługuje wynagrodzenie.