Obrady odbywały się w Ciechanowie. Podczas spotkania wypracowano m.in. wspólne stanowisko w sprawie sytuacji finansowej samorządów. W stanowisku przypomniano, że samorząd terytorialny jest filarem rozwoju gospodarczego Polski i zapewni równocześnie świadczenie przeważającej części usług publicznych na rzecz obywateli.

Wydatki inwestycyjne samorządów od 2004 do 2018 wyniosły aż 94 mld zł i są istotnie wyższe od tych z budżetu centralnego. Zanotowany wzrost dochodów podatkowych JST z tytułu udziału w podatkach PIT i CIT spowodowany był wzrostem wynagrodzeń w gospodarce, który jednak przełożył się jednocześnie na zwiększenie wydatków JST (w polskim podsektorze samorządowym jest zatrudnionych ok. 2 mln pracowników). Znacząco wzrosły również ceny zakupu materiałów i usług. Tę sytuację pogarsza fakt, że rząd realizuje obecnie i zapowiada pakiet kolejnych zmian w systemie podatkowym, na który składa się zerowy PIT dla osób poniżej 26 roku życia, zmniejszenie stawki PIT w I grupie podatkowej z 18 do 17% oraz dwukrotny wzrost kosztów uzyskania przychodów.

Zmiany te będę skutkować ubytkiem wpływów z PIT do 14,45 mld zł, co daje 7,21 mld zł mniej wpływów do budżetów samorządowych. Dodatkowo w związku z zapowiadają likwidacją Otwartych Funduszy Emerytalnych, samorządy utracą udział w PIT od wpłat środków z tego tytuły, szacowany na ok. 8,25 mld zł w ciągu kolejnych lat.

Wszyscy obecni podkreślali również, że na pogorszenie kondycji finansowej mają wpływ zbyt niski poziom subwencji oświatowej oraz niedofinansowanie kosztów reformy edukacji, a także radykalny wzrost wydatków na dofinansowanie służby zdrowia w powiatach czy wydatków na dofinansowanie transportu publicznego. Niepokojące są dane dotyczące nadwyżki operacyjnej netto samorządów, z której finansowe są inwestycje.

Ujemną nadwyżkę wykazuje dzisiaj 31 miast w prawach powiatu, 58 powiatów ziemskich (w kolejnych 46 jest to niższa niż 1 mln) oraz 865 gmin (w kolejnych 751 jest to niższa niż 1 mln zł). Może to doprowadzić do znaczącego spadku inwestycji samorządowych, problemów z wykorzystaniem środków unijnych, a w skrajnych przypadkach do niewydolności w realizacji podstawowych zadań i usług publicznych.

W dyskusji poprzedzającej podjecie stanowiska samorządowcy z miast dzielili się swoimi uwagami na temat zagrożeń dla funkcjonowania samorządów, planowanych cięż w inwestycjach, konieczności podjęcia szybkich działań dotyczących zmiany tegorocznego budżetu naszego państwa czy edukowania społeczności lokalnych. Padły stwierdzenia, że obecna sytuacja to zamach na samodzielność finansową.