URLOP MACIERZYŃSKI I TACIERZYŃSKI
MAMA MA WIĘCEJ
Od 1 września 2013 r. wydłuży się urlop macierzyński (z 24 tygodni do 12 miesięcy). Do tej pory macierzyński trwał 24 tygodnie (20 podstawowych, plus 4 dodatkowe)/ Pierwsze 14 tygodni przysługiwało mamie na to, by doszła do siebie po porodzie. Kolejne tygodnie kobieta mogła przekazać ojcu dziecka.
W tym roku urlop macierzyński będzie można wydłużyć o kolejne pół roku. Ważne. Jeżeli rodzice (najpóźniej na 14 dni przed porodem, wniosek trzeba zgłosić w kadrach), podejmą decyzję o tym, że będą na urlopie macierzyńskim łącznie przez rok, jedno z nich będzie otrzymywać 80 proc. wynagrodzenia. Jeżeli mama nie podejmie takiej decyzji w tym czasie, wtedy przez pół roku będzie dostawać 100% wynagrodzenia. Gdy dopiero po upływie tego czasu zdecyduje się na zostanie na urlopie przez kolejne pół roku, jej wynagrodzenie w tym czasie wyniesie 60 proc.

TATA DŁUŻEJ Z DZIECKIEM
W tym roku ojciec ma dwa tygodnie płatnego „macierzyńskiego”. Pamiętaj, że urlop ten trzeba koniecznie wykorzystać do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy. Nie można też podzielić urlopu – trzeba wykorzystać go jednorazowo. Na urlop tata może jednak iść w tym samym momencie co mama.

URLOP OD DZIAŁALNOŚCI
Od 2013 roku z urlopu wychowawczego będą mogły również skorzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz te pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych. Warunkiem jest uregulowanie składek ZUS na ubezpieczenie społeczne. Jeżeli rodzic wpłacał w terminie składki na ubezpieczenie chorobowe, (m.in. 3 miesiące) będzie miał prawo do urlopu macierzyńskiego.

ZASIŁKI NA DZIECKO I ULGI PODATKOWE
WYŻSZY ZASIŁEK
Zmieniło się kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku na dziecko. Na tę pomoc możesz liczyć, jeśli dochód w twojej rodzinie nie przekracza 552,30 złotych (wcześniej 504 zł) na osobę. Wysokość tej zapomogi wzrośnie z 68 do 77 złotych (na dziecko do piątego roku życia) i do 106 złotych (na dziecko starsze niż pięcioletnie). 115 złotych przypada na nastolatka od 18 do 24 lat.

ULGI NA DZIECI
Od stycznia nie będzie ci przysługiwać ulga na dziecko, jeśli wasz dochód (twój i małżonka) przekroczy 112.000 złotych rocznie (albo 56.000 złotych, jeśli przez rok nie będziesz w związku małżeńskim). Wzrośnie za to ulga na trzecie dziecko do 138,01 złotych miesięcznie (1668,06 złotych rocznie). Wyższe będą również ulgi na kolejne pociechy.

ZMIANY W BECIKOWYM
Świeżo upieczeni rodzice także powinni przygotować się na zmiany. Również wysokość „becikowego” zależeć będzie od wysokości dochodu w rodzinie. Dotychczas nie miało znaczenia, ile zarabiają mama i tata nowonarodzonego dziecka. Teraz dochód na osobę w rodzinie nie będzie mógł przekroczył kwoty 1922 zł.

ODPIS ZA INTERNET
Bezpowrotne pożegnają się z ulgą na Internet ci, którzy już ją odpisali we wcześniejszych latach. W 2013 r. zakres korzystania z ulgi internetowej zostanie znacznie ograniczony.
Wydatki poniesione w ramach tej ulgi w wysokości 760 zł (czyli tak, jak w poprzednich latach), będą mogły bowiem odliczyć sobie jedynie te osoby, które od momentu wejścia ulgi w życiu nigdy wcześniej z niej nie korzystały.

PRACA NA ETACIE, PODATKI
EMERYTURA PÓŹNIEJ
Od 2013 roku nie przejdziemy już na emeryturę w wieku 60 lat (czy, jak w przypadku mężczyzn, gdy kończą 65 lat), tylko później. Moment przejścia na emeryturę wydłużać się będzie stopniowo – co 4 miesiące o jeden miesiąc. Doprowadzi to do tego, że w 2040 roku kobiety przejdą na emeryturę w wieku 67 lat. Nowa ustawa przewiduje jednak możliwość wcześniejszego zakończenia pracy – tzw. emeryturę częściową. Prawo do takiego rozwiązania mają kobiety, które skończyły 62 lata życia i mają co najmniej 35-letni okres pracy. W przypadku mężczyzn jest to 65 lat życia i minimum 40 przepracowanych lat. Ważne! Wysokość emerytury częściowej wynosi połowę wysokości pełnej emerytury i fakt jej wypłacania wpływa na wysokość późniejszej pełnej emerytury (obniżając ją).
Zmiana ustawy o emeryturach wiąże się też ze zmianą przepisów dotyczących ochrony przedemerytalnej i powoduje, że opóźniana będzie ochrona emerytalna (co 4 miesiące o 1 miesiąc). Pracodawca będzie musiał ustalać datę objęcia ochroną przedemerytalną dla każdego pracownika z osobna. Zgodnie z obowiązującymi dziś przepisami, pracodawca niże wypowiedzieć umowy o pracę, jeśli brakuje nam nie więcej niż 4 lata do emerytury. Ważne! Jeśli podlegasz ochronie przedemerytalnej, od 1 stycznia 2013 (na mocy starych przepisów brakuje ci 4 lata albo mniej do emerytury), ochrona przed zwolnieniem zostanie ci wydłużona – aż do dnia osiągnięcia przez ciebie nowego wieku emerytalnego.

WYŻSZY PODATEK
Zmiany podatkowe czekają także twórców zarabiających na swych prawach autorskich, np. wynalazców, artystów czy dziennikarzy. Od 2013 roku będą oni mogli odliczyć 50-proc. koszty uzyskania przychodu tylko do momentu, gdy nie przekroczą one 42 764 zł (łącznie ze wszystkich umów autorskich).Ta suma jest połową kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej.
Jeśli koszty przekroczą kwotę 42 764 zł, będzie można je odliczyć tylko wtedy, gdy kwota ta będzie pokrywać się z fakturami. Wyobraźmy sobie taką sytuację: krawcowa projektuje i szyje ubrania dla sieci handlowych. Załóżmy, że koszty uzyskania jej przychodu zbliżają się już do kwoty 42 764 zł. Będzie mogła odliczyć wszystkie poniesione koszty (koszt uzyskania przychodu), jeśli będzie miała na nie faktury, np. za program komputerowy oraz materiały, z których szyła rzeczy (łącznie na kwotę przekraczającą 42 764 zł).
Jeśli twórca współpracuje z kilkoma firmami, będzie mógł wystąpić do swoich zleceniodawców, aby ci odpowiednio wcześniej potrącali mu od jego wynagrodzenia wyższy podatek (20 proc.). Uniknie w ten sposób dopłaty do podatku przy rozliczeniu rocznym. Gdy osoba zatrudniona na umowę o pracę, wykonuje w jej ramach także pracę twórczą (np. pisze teksty), pracodawca musi wyodrębnić jej tę część umowy. Tylko bowiem na podstawie oddzielnej umowy za pracę twórczą można zastosować wyższe koszty uzyskania przychodu.

WIĘCEJ DNI WOLNYCH
Od 1 stycznia 2013 r. wracają przepisy sprzed 2010 r. Mówią one, że za święto przypadające w dzień wolny (weekend) przysługuje jego odbiór w innym terminie. Co to oznacza w praktyce? Jeśli święto przypadnie np. w sobotę lub niedzielę, pracownik dostanie od pracodawcy inny wolny wyznaczony przez firmę dzień.

VAT PO ZAPŁACENIU
Od 1 stycznia 2013 dostawca nie będzie musiał płacić podatku VAT, jeśli nie otrzymał zapłaty od swojego odbiorcy. Ten zaś, dopóki nie zapłaci za towar lub usługę, nie będzie mógł odliczyć podatku z wystawionej faktury. (Uwaga! Te zmiany dotyczą tylko małych firm, nie koncernów, ponieważ one mają większą płynność finansową niż np. jednoosobowa działalność gospodarcza). Ważne. VAT trzeba będzie zapłacić, jeśli klientem będzie osoba fizyczna lub inna firma, nie będąca płatnikiem VAT-u.
Zmiany dotyczą także sposobu wystawienia faktur. Od nowego roku nie musisz już ich wystawiać osobiście. Może upoważnić do tego np. swoją księgową albo inną osobę. Zgodnie z nowymi przepisami upoważniona przez ciebie osoba trzecia może wystawiać faktury w twoim imieniu i na twoją rzecz. Poza tym stałemu klientowi możesz wystawić uproszczoną, zawierającą m.in. tylko NIP nabywcy, bez konieczności podawania jego adresu i nazwy. Ważne jest, by faktura nie przekroczyła 450 złotych (lub 100 euro). Stałemu kontrahentowi możesz wystawić także fakturę zbiorczą za cały miesiąc.

DOM I MIESZKANIE
ŚMIECI WYWOZI GMINA
Od 1 lipca 2013 r. właściciele domów oraz kamienic czy firm nię będą mogli wybrać firmy zabierającej odpady. Według nowego prawa zajmie się tym gmina. Przepisy, które wejdą w życie, wprowadzają coś w rodzaju „podatku” od śmieci. Wysokość tej opłaty (oraz częstotliwość i tryb jej uiszczenia) ustalać będzie każda gmina. Opłata wyliczana ma być indywidualnie w oparciu o cztery metody. Pierwsza z nich zakłada opłatę zależną od liczby domowników. Kolejna będzie polegała na określeniu ilości zużytej wody w domu. Gmina może ustanowić także wysokość podatku w zależności od powierzchni lokalu (np. w kamienicy czy bloku) lub po prostu od gospodarstwa domowego. Wybór sposobu naliczana zależy wyłącznie od konkretnej gminy. Ważne! Zgodnie z zapisami ustawy, wywóz śmieci segregowanych ma być tańszy niż tzw. śmieci mieszanych. To istotna informacja dla mieszkańców bloków korzystających ze zsypów, bo tych odpadów segregować się nie da.

PODATKI ZA DOM
Rok 2013 przynosi również wzrost podatków i opłat lokalnych. A wszystko to w związku z decyzją Ministra Finansów, który w sierpniu 2012 roku ogłosił wzrost stawek podatku od nieruchomości oraz innych podatków i opłat lokalnych od 4 do 5 procent. I choć podane przez ministra nowe stawki są stawkami maksymalnymi, co oznacza, że to wyłącznie od decyzji każdej gminy zależy, czy na danym terenie podatki wzrosną, to należy się spodziewać, że gmina z tej okazji do podwyżek skorzystają, zasilając w ten sposób dodatkowo swój budżet. Podwyżce ulegnie zatem podatek od nieruchomości (od gruntów i od budynków – i to zarówno mieszkalnych, jak i tych, w których prowadzona jest działalność gospodarcza). Jeśli np. jesteś właścicielką domu o powierzchni 200 m stojącego na działce 700 m zapłacisz ok. 20 zł więcej niż w 2012 r. (Np. 200 m x 70 gr = 140 zł za budynek oraz 700 m x 45 = 315 zł za posesję). Wzrosnąć może także opłata targowa, a także podatek od środków transportowy (w tym autobusów czy samochodów ciężarowych). Gminy leżące na terenach uzdrowiskowych, mogą także podwyższyć tzw. klimatyczne, za które zapłacą wypoczywający u nich turyści. Większy podatek mogą także zapłacić właściciele psów.

MATERIAŁY BEZ VAT
Osoby, które od 1 stycznia 2013 r. wezmą fakturę za materiały budowlane, nie będą mogły odliczyć VAT (nie obowiązuje to faktur ze wcześniejszą datą). Dla tych, którzy dopiero się urządzają, alternatywą ma być Program Mieszkanie dla Młodych (MDM). Wg niego każda rodzina będzie otrzymywać 10 proc. dopłaty od kredytu do mieszkań 50 m2 (z rynku pierwotnego), nie większy niż 75 m2.