Kolej uruchomiona została w 1894 roku (wtedy otwarto kolej milicką; linię z Wrocławia do Prusic uruchomiono 1.06.1899). Siedzibą kolejki była od początku do końca jej istnienia w 1991 roku stacja Trzebnica Gaj. Jej wrocławski pasażerski Dworzec Miejski (tuż po wojnie nazywany „Wrocław Główny Wąskotorowy”) zlokalizowano w pobliżu Dworca Nadodrze, na dzisiejszym Placu Staszica, przy kościele św. Bonifacego. Był to dworzec czołowy, a tory wiodły zeń na północ dzisiejszymi ulicami Pomorską i Reymonta przez Most Osobowicki na prawy brzeg Starej Odry.

Od 1895 do 1991 r. w Sulmierzycach znajdowała się stacja końcowa kolejki wąskotorowej łączącej w najlepszym swoim okresie miasto Sulmierzyce z Wrocławiem. W grudniu 1894 r. Niemiecka Spółka Akcyjna Kolejki Żmigrodzko-Milickiej oddała do użytku piętnastokilometrową trasę łączącą Żmigród z Prusicami. Szerokość torów wynosiła 75 cm. W ten sposób zainaugurowano działalność Trzebnickiej Kolei Wąskotorowej. W 1889 r. kolejka dojeżdżała już z Prusic do Wrocławia. Jej trasa przebiega przez malownicze tereny stawów milickich będące unikatowe na skalę Europy siedliskiem ptaków.

Z czasem przedłużono trasę wąskotorówki z Prusic do Milicza, a następnie do Sulmierzyc. Końcowy przystanek w Sulmierzycach powstała w 1895 r. Wówczas powstał szachulcowy budynek stacji kolejowej. Podróż z Sulmierzyc do Wrocławia trwała pięć godzin. Trasa liczyła 96 km długości i stanowiła jedne bezpośrednie połączenie pomiędzy miastami. Kolej wąskotorowa spotkała się z dużym zainteresowaniem podróżnych. Przykładowo – w 1901 r. wąskotorówka przewiozła 115 tys. ton towaru, z jej usług skorzystało 451 tys. pasażerów.

W 1908 r. zawiązał się komitet budowy kolei wąskotorowej mającej połączyć Krotoszyn, Sulmierzyce, Odolanów, Mikstat i Grabów. Nie udało się jednak doprowadzić do zrealizowania tego przedsięwzięcia. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ruch na odcinku Sulmierzyce – Milicz został zawieszony. Regularne kursy wznowiono po zakończeniu II wojny światowej – w listopadzie 1945 r. Wielu sulmierzyczan korzystało z kolejki dojeżdżając do pracy we Wrocławiu. Często wyjeżdżali tam na cały tydzień.

W 1946 r. planowano połączenie kończącej się w Sulmierzycach linii z istniejącą w Krotoszynie trasą wąskotorową prowadzącą do Pleszewa. Wykonano nawet prace pomiarowe wytyczając przebieg kolejowego szlaku. Do jego budowy jednak nie przystąpiono.

Czy Ktoś z naszych Czytelników pamięta podróże wąskotorówką. A może Ktoś z Państwa ma stare zdjęcia, bądź filmy wspominające tamten okres dzisiaj już trochę romantycznych podróży, których pozostałości możemy jedynie pokazać na terenie Krośnickiej Kolejki Wąskotorowej i to jedynie w okresie letnim.

Na podstawie wskazówek źródeł materiałów Piotr Bartza.