– Wśród okrzyków „Niech żyje” wysiada z wagonu skromnie ubrany, bez wielkich odznak Naczelnik w towarzystwie generała Haleera, Dowbor – Muśnickiego i innych. Przyjmuje honory kompanii 12. pułku i weteranów z 1863 roku. Najpierw wita Naczelnika pięknym bukietem kwiatów i wierszykiem córeczka państwa Muszyńskich, poczem wita go starosta Lipiński. Następnie Naczelnik przechodził szeregi zabytkowych delegacji drużynowego skautów. Następnie defilada kompanii honorowej i weteranów ze sztandarami – relacjonowała ostrowska prasa wydarzenie z 25 października 1919 roku.

Piłsudski jechał pociągiem nadzwyczajnym, tzw. salonką. Jego postój w Ostrowie trwał zaledwie 15 minut. Przyjazd miał przede wszystkim być manifestacją polskości i jedności narodu, który dopiero co odzyskał niepodległość. W swoich późniejszych wspomnieniach Bogdan Szembek zdradził, że wizycie towarzyszyło małe zamieszanie organizacyjne. Gdy pociąg minął już Czekanów, na dworcu wciąż nie było generała Adolfa Kuczewskiego. W tej sytuacji dowódca pułku Stanisław Thiel polecił kierownikowi węzła opuścić semafor i zatrzymać pociąg, a sam wskoczył do samochodu i w parę minut przywiózł spóźnionego dowódcę brygady. Dopiero wtedy semafor podniesiono i pociąg stojący koło młyna wjechał na dworzec. Zwłokę oficjalnie wytłumaczono koniecznością zbadania torów z obawy przed sabotażem niemieckim. Ciekawostką jest też uwaga, jaka pojawiła się w relacjonującej wizytę prasie.

– W czasie grania przez orkiestrę hymnu narodowego w przeszłości zachować godny spokój i zdjąć okrycie z głowy. Część publiczności do tego nakazu się nie stosowała – upominała ostrowian gazeta.

Wracając do samej wizyty, był to pierwszy oficjalny pobyt Józefa Piłsudskiego w Wielkopolsce, która dopiero od kilku miesięcy była wolna (decyzja o jej losie zapadał formalnie w czerwcu na Traktacie Wersalskim). Już do Skalmierzyc, gdzie przebiegała granica zaborów, na spotkanie z Naczelnikiem wyruszyli: minister byłej Dzielnicy Pruskiej Władysław Seyda i wojewoda poznański Witold Celichowski. W drodze z Ostrowa do Poznania serdeczne przyjęcia zgotowano mu także w Jarocinie i Środzie.

W stolicy Wielkopolski Piłsudski przebywał trzy dni. 26 października, podczas wieczornego bankietu, wygłosił hymn pochwalny na cześć regionu i jego mieszkańców. – Stanęliście wobec wroga tak przemocnego, tak silnie zorganizowanego, że zdawało się, iż w tej walce wytrzymać niepodobna. Rzucone wam wyzwanie przyjęliście i w tej dziedzinie macie za sobą dorobek tak wspaniały, że Polska cała przed wami się kończy – powiedział w Poznaniu Naczelnik Państwa do Wielkopolan.

Emocjonalnie i patriotycznie wystąpienie przełamało początkowe opory. Na raucie wydanym w salach zamkowych Józef Piłsudski przyjmowany był już z dużo większą sympatią.

WIZYTY GŁOWY PAŃSTWA W OSTROWIE
25.10.1919 – Józef Piłsudski
2.061923 i 21.05.1925 – Stanisław Wojciechowski
27.05.1928 – Ignacy Mościcki
23.09.1995 – Lech Wałęsa
19.09.2000 – Aleksander Kwaśniewski
19.09.2009 – Lech Kaczyński
03.08.2014 – Bronisław Komorowski
24.06.2019 – Andrzej Duda