Każdego roku prawie milion kobiet na świecie, w tym kilkanaście tysięcy w naszym kraju, dowiaduje się, że ma raka piersi. Ale dzięki wczesnemu rozpoznaniu i odpowiedniej terapii coraz liczniejszej grupie udaje się go wyleczyć. To zasługa naukowców, którzy pracują nad tym, by metody wykrywania i leczenia groźnych zmian były coraz doskonalsze. Pamiętajmy więc, by badać się regularnie!

LECZENIE MNIEJ INWAZYJNE
Do niedawna najpierw jak najszybciej wycinano guz, potem stosowano chemio- lub radioterapię. Było to bardzo obciążające dla organizmu. Dziś ogranicza się skutki uboczne do minimum.

⇒ Terapia celowana
Podaje się lek, który dociera do nowotworu i niszczy go, a oszczędza zdrowe komórki. Zwiększa to szansę kuracji bez wycieńczenia organizmu. Tak działają środki z trastuzumabem (tzw. przeciwdziała monoklonalne). Stosuje się je w leczeniu najbardziej niebezpiecznego raka piersi, który pojawia się, gdy w komórkach jest za dużo tzw. receptora HER2. O przyznaniu bezpłatnego leczenia decyduje NFZ (trzeba spełnić określone warunki).

⇒Tabletki przeciwko szkodliwym enzymom
U pań po menopauzie, chorych na tzw. hormonozależnego raka piersi HER2 stosuje się lek hamujący aktywność tzw. kinazy białkowej mTOR. Ogranicza on podziały komórek nowotworach. O refundacji decyduje NFZ.

⇒ Zagłoszenie guza
Nowoczesne leki odcinają komórkom rakowym dopływ krwi i uzupełniają chemioterapię. Mogą być refundowane.

NA TROPIE PODEJRZANYCH ZMIAN
Wiele kobiet wyczuwa guzek w samobadaniu. Lekarz zleca najpierw wykonanie tradycyjnego USG lub mammografii. W razie potrzeby może zalecić pogłębioną diagnostykę (np. biopsję, mammografię MR). Uwaga: przed każdym badaniem trzeba dowiedzieć się, czy istnieją przeciwwskazania do jego wykonania i w jaki sposób należy się przygotować.

⇒ Mammografia MR – czuła na najmniejsze zmiany. Potrafi wskazać nawet dwumilimetrowy guzek! Na czym polega: pacjentka otrzymuje najpierw tzw. kontrast (środek dla polepszenia obrazu), następnie kładzie się na brzuchu i przez ok. 45 min. przebywa wewnątrz aparatu wytwarzającego pole magnetyczne. Jedyną niedogodnością jest konieczność zachowania względnego bezruchu. Obraz jest analizowany przez specjalistę.
Kiedy może być zalecana: przy niejasnych wynikach badania USG, klasycznej mammografii i biopsji, u kobiet z zaburzeniami hormonalnymi lub zagrożonych nowotworem (np. z mutacjami genowymi BRCA1 oraz BRCA2). Badanie wykonasz bezpłatnie w ramach NFZ, ze skierowaniami.

⇒ Mammografia 3D – pierś w trójwymiarze. Na czym polega: pierś jest prześwietlana pod różnymi kątami, warstwa po warstwie, co milimetr. Obrazy przetwarza się komputerowo. Lekarz ma precyzyjny wygląd w wewnętrzne struktury gruczołów sutkowych. Może odtwarzać badanie jak film, przybliżać i oddalać wybrane fragmenty.
Kiedy może być zalecana: w przypadku piersi z licznymi zgrubieniami (tzw. mastopatycznych), o strukturze włóknisto-torbielowatej, przed zabiegiem usuwania guzków. Badanie nie jest refundowane, trzeba za nie zapłacić ok. 200 zł. Wykonuje się je m.in. w Lublinie i Otwocku.

⇒ Elastografia – nowoczesne USG w kolorze. Na czym polega: lekarz uciska pierś specjalną głowicą i obserwuje, czy wszystkie tkanki odkształcają się tak samo. Te zmienione chorobowo są mniej elastyczne od zdrowych (na ekranie mają inne zabarwienie). Uzyskamy kolorowy obraz to tzw. elastogram. Kiedy może być zalecana: przy gruczołowej, gęstej budowie piersi, u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, przy podejrzeniu stanu zapalnego. Badanie nie jest refundowane, prywatnie kosztuje ok. 200 – 300 zł.

NAD CZYM DZIŚ PRACUJĄ UCZENI
Termografia ciekłokrystaliczna – kryształy, które potrafią wykryć nowotwór, gdyż wytwarza on ciepło
• Jak to działa? Do piersi przykłada się urządzenie przypominające z wyglądu dużą lupę, tzw. tester. W środku znajdują się ciekłe kryształy, które reagują na temperaturę. Gdy jest ona podwyższona, tak jak jest to właściwe dla komórek nowotworowych, zmieniają kolor.
Badania biopola – namierza pole elektryczne komórek
• Jak to działa? Bada się, jaki tzw. potencjał występuje w środku komórki i na zewnątrz (a dokładnie w wewnętrznej i zewnętrznej części błony komórkowej). W zdrowych komórkach wartości tych potencjałów są różne, w nowotworowych – nie.

MAMMOTOMIA – BIOPSJA NOWEJ GENERACJI
Mammotomiczna biopsja piersi jest jedną z najnowocześniejszych metod pobierania wycinków
• Obrotowa igiełka pozwala uzyskać komórki z kilku różnych miejsc, bez konieczności wkłuwania się za każdym razem od nowa. Cały zabieg zwykle nie trwa dłużej niż 20-30 minut.
• Mammotomię wykonuje się głównie w przypadku uwidocznienia (w USG lub mammografii) bardzo małych, podejrzanych zmian, nieprzekraczających 1 cm i niewyczuwalnych podczas badania palpacyjnego.