Warzywa i przyprawy
Uprawa własnych owoców, warzyw i przypraw ma sens z wielu powodów. Ekologicznych, ekonomicznych i dlatego, że nic tak nie smakuje, jak warzywko czy owoc, które dopiero co został zerwane.
Masz zdjęia lub film do tego artykułu? Wyślij je do nas!
O tej porze roku w naszych ogrodach i na działkach rośnie już wiele warzyw i owoców, kwitną drzewa i krzewy owocowe, rozrastają się zioła. Ale to wcale nie znaczy, że nie możemy jeszcze wprowadzić tam wielu roślin i cieszyć się zbiorami, kiedy urosną.
RAZEM CZY OSOBNO
Przez lata utrwalała się tendencja, by osobno mieć kwiaty, osobno warzywa. Ogrodnicy urządzali tak zwane warzywniaki, na których w równych rzędach siali i sadzili warzywa. Niedaleko był zielnik, a na nim miejsce na lubczyk czy natkę. Ale moda się zmienia, wracamy do tradycji. I teraz modne jest mieszanie tych roślin, które zjadamy, z tymi, które tylko podziwiamy.
PRZYGOTOWANIE GLEBY
Gleba powinna być dobrze przekopana, na głębokość szpadla. Możemy do wzbogacenia gleby użyć kompostu z własnego kompostownia. Przy okazji przekopywania wybieramy starannie korzenie perzu czy skrzypu. Jeśli gleba jest słaba, dobrze jest jej nawierzchnią warstwę zmieszać z tą czarną, kupioną. Sposób oszczędnościowy polega na dodawaniu lepszej ziemi do dołków czy rowków, w których będą rosły nasze uprawy.
OKOPYWANIE I PODLEWANIE
Warzywa i zioła mają różne wymagania glebowe, ale przy uprawie większości z nich warto się trzymać tych zasad: spulchniać ziemię wokół rośliny, odchwaszczać i podlewać, szczególnie te rośliny, w których składzie woda stanowi znaczący procent (ogórki, pomidory, cukinie).
KSZATŁ GRZĄKI
Ważne jest, aby nie była szersza niż na pół metra, abyśmy mogli bez trudu dosięgnąć do każdego miejsca, kiedy trzeba pielić albo okopywać. Jeśli będzie szersza, będziemy deptać po grządce. Jeżeli mamy poletko w kształcie prostokąta, dobrze jest podzielić je ścieżkami.
KIEDY SIAĆ I KIEDY SADZI. JAKĄ GLEBĘ LUBIĄ. CO IM POMAGA, A CO MOŻE ZASZKODZIĆ
OGÓRKI
Można siać do gruntu albo kupić tzw. Rozsadę. Każda roślinka powinna mieć 2-3 listki. Lubią glebę żyzną (jeśli nasza taka nie jest, należy dosypać tej czarnej), dużo podlewania. Stanowią przysmak ślimaków, dlatego wzdłuż grządki rozsypujemy środek ślimakobójczy. Podlewamy, lejąc wodę pod roślinę, nie na nią. Zbiór mniej więcej od czerwca.
SAŁATA
Aż do lipca możemy siać letnie odmiany. Można też kupić gotowe siewki. Sałatę sadzimy raczej płytko, lubi stanowisko słoneczne. Odpowiada jej gleba lekko, próchnicza. Uwaga na ślimaki, jeśli upraw nie zabezpieczymy, zjedzą wszystko. Trzeba starannie wyrywać chwasty i sporo podlewać. Warzywo będziemy jeść od czerwca do sierpnia.
BURAKI
Siać można w maju, a nawet później. Lubią słońce i glebę niezbyt kwaśną. Nie udadzą się, jeśli w tym samym miejscu będziemy je siać rok po roku. Roślinie nie mogą rosnąć zbyt gęsto. Część zbiorów przeznaczona na zimę wykopujemy najpóźniej w październiku.
MARCHEW
Odmiany późne siejemy w maju i w pierwszej połowie czerwca. Ma nasiona bardzo drobne, dlatego można je mieszać z piaskiem, by nie wysiać zbyt gęsto. Gleba – niezbyt kwaśna, miejsce przewiewne. Długo kwitnie, nawet 4 tygodnie. Jeśli obok posadzimy cebulę czy czosnek, będzie zdrowsza. Zbiór sukcesywnie, całe lato, jak tylko podrośnie. Młodziutka jest przepyszna.
CUKINIA
Siejemy, nie w tym miejscu, gdzie rosła w ubiegłym roku, bo urośnie słabsza. Potrzebuje miejsca: ma wielgachne liście i długie na kilka metrów łodygi. Można ją zrywać, jak tylko żółte kwiatki zamienią się w zielone owoce. Młoda jest najlepsze w smaku. Może być na grządce do października.
RZODKIEWKA
Siejemy sukcesywnie, całe lato, ale te letnie odmiany. W upalne lato wybieramy miejsce niezbyt słoneczne. Nie nawozimy nawozami azotowymi, bo zostaną w warzywie. Zbiór po ok. 5 tygodniach od wysiewu. Nie trzymamy dłużej, bo sparcieje.
CHRZAN
Chrzan sadzimy wykopując mu głęboki dołek, aby korzeń się zmieścił. Woli słońce, ale w półcieniu też wyrośnie. Raz posadzony będzie rósł w tym miejscu przez wiele lat. Latem, gdy będziemy robić ogórki małosolne, zerwiemy jego liście. Jesienią, do kiszonych, wykopujemy korzenie.
POMIDORY
Sadzimy tzw. Rozsadę, którą można kupić. Do posadzenia jej do gruntu najlepszy jest pochmurny dzień. Pomidor urośnie na większości gleb, tylko nie może mu zabraknąć wody. Podlewamy tak, aby nie moczyć liści. Wskazane ściółkowanie. Nie sadzimy tam, gdzie pomidory rosły w ubiegłym roku. Zbiór od sierpnia.
LUBCZYK
Nasiona wysiewa się dopiero pod koniec lata. Ale wystarczy wypatrzyć, czy nie ma go któryś z sąsiadów i przesadzić kawałek korzenia z zielonym pióropuszem. Będzie rósł i w słońcu, i w cieniu. Rozrasta się i rozsiewa. Aby ograniczyć jego ekspansję, można go posadzić we wkopanym w ziemię wiadrze bez dna. Całe lato podskubujemy zielone listki.
KOPEREK
Można siać całe lato, by zawsze mieć świeży i młody. Urośnie prawie na każdej glebie, lub słońce. Można posiać np. między ogórkami. Sam się rozsiewa, zatem jest szansa, że w przyszłym roku pokaże się w tym samym miejscu. Całe lato i jesień ścinamy młode gałązki.
PIETRUSZKA NACIOWA
Jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy, możemy posiać i teraz, i nawet później. Lubi słońce, nie lubi suszy. Zbyt gęsto posianą należy przerwać. Wykiełkuje dopiero po 3-4 tygodniach, urośnie po następnych 4.
MIĘTA
Najlepiej wykopać gdzieś kłącza i rozłogi i ukorzenić (jeden pąk musi wystawać z ziemi). Dobrze rośnie w cieniu i półcieniu. Bardzo się rozrasta, poprzez rozłogi dociera tam, gdzie jej nie chcemy. Całe lato robimy napój z jej listków, można suszyć na zimę.
ESTRAGON
Na początku czerwca wysiewamy nasiona, chociaż najprościej jest kupić rozsadę. Lubi słońce i wilgoć. Bardzo dekoracyjna kępka, będzie dobrze wyglądała między niskimi kwiatami. Całe lato oskubujemy listki.
BAZYLIA
Teraz można ją wysiewać do gruntu, wcześniej można uprawiać siewki na rozsadę, w ciepłym miejscu. Roślina jednoroczna. Lubi słońce i przepuszczalną glebę. Stanowi przysmak ślimaków. Do jesieni oskubujemy listki.
SZCZYPIOREK
O tej porze roku można sadzić rozsady. Miejsce słoneczne albo w półcieniu. Mało wybredny, jeśli chodzi o glebę. Ścinamy, by nie zakwitł, gdyż kwitnienie ogranicza jego wzrost. Zbiór do jesieni. Ścinamy, odrasta, ścinamy…
CZOSNEK
Sadzimy, wtykając ząbki do ziemi na głębokość ok. 4 cm. Lubi żyzną glebę, źle znosi sąsiedztwo chwastów. Można sadzić między innymi warzywami. Może służyć jako odstraszasz ślimaków. Zbiór w sierpniu, ale można i wcześniej.