• Powiat krotoszyński

Drewno – odnawialne źródło energii i surowiec doskonały

Drewno – odnawialne źródło energii i surowiec doskonały
Drewno – odnawialne źródło energii i surowiec doskonały © archiwum

Trudno wyobrazić sobie życie ludzi bez drewna. Drewniane domy, meble, które nas otaczają, instrumenty muzyczne czy papier… Drewno towarzyszy człowiekowi przez całe jego życie, od kolebki do trumny. Ocenia się, że ma ponad 30 tysięcy zastosowań. W czym kryje się jego sekret? Jakie właściwości sprawiają, że jest wyjątkowe, niepowtarzalne, a przede wszystkim niezastąpione – i to pomimo szybkiego rozwoju nowoczesnych technologii?

Masz zdjęia lub film do tego artykułu?   Wyślij je do nas!

Typography
  • Small
Udostępnij to

Drewno jako pożytek z lasu towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Obok kamienia to najstarszy surowiec znany w historii materialnej człowieka. Pierwsze szałasy łowców reniferów sprzed 70 tysięcy lat miał szkielety z drewna. Według archeologów w neolicie, około 6 tysięcy lat p.n.e. człowiek wynalazł koło – prawdopodobnie dzięki drewnianym pniom, po których przetaczano ciężkie głazy.

Czym jest zatem drewno? To surowiec, uzyskiwany ze ściętych drzew, składający się prawie z 50% węgla, w ponad 44% z tlenu i 6% z wodoru. Zbudowany jest głównie z celulozy i ligniny, a także hemicelulozy i wzbogacony takimi substancjami jak żywica, wosk, olejki eteryczne, tłuszcze, garbniki i pozostałymi, mniej licznymi związkami.

Drewno – mimo „tworzenia” kolejnych nowych materiałów – jest po prostu surowcem niedoścignionym i bezkonkurencyjnym. Świadczą o tym, zarówno wspaniałe parametry określające gęstość, porowatość, higroskopijność, a także jego wilgotność czy wreszcie nasiąkliwość i przesiąkliwość. Nie mniej ważne są optymalne właściwości cieplne, akustyczne, elektryczne oraz skłonność do pęcznienia i kurczliwości.

Historycznie las był przez wieki magazynem drewna, które stanowiło główne źródło światła i energii cieplnej dla ludzi, do momentu odkrycia węgla kamiennego i ropy. Obecnie w naszym kraju opalenie domów drewnem jest krytykowane i coraz częściej prawnie zakazywane przez różne samorządowy terytorialne (np. Kraków) – co gorsze – uważane za złe z punktu widzenia ekologii. Tymczasem drewno odpowiednio przygotowane – przede wszystkim wysuszone (sezonowane pod przykryciem) i pozbawione różnych organizmów, np. grzybów, jest wspaniałym „czystym” surowcem energetycznym. Ważnym warunkiem odpowiedniego spalania drewna jest posiadanie dobrej klasy pieca.

Zaspokojenie naszego zapotrzebowania na drewno i zapewnienie trwałości lasów nie są sprzecznymi interesami.

Co roku w polskich lasach przybywa 31 mln m3 drewna.

Drewno w Polsce to naturalne bogactwo, które jest całkowicie odnawialne. Gwarantuje to wielofunkcyjna, zrównoważona gospodarka leśna prowadzona przez Lasy Państwowe, opiekujące się 77% polskich lasów.

Pozyskanie wynosi średnio do 56% drewno, które przyrasta w lesie. Cała reszta zwiększa tzw. zapas na pniu. Dlatego nasze zasoby drewna rosną z roku na rok i są już dwukrotnie większe niż pół wieku temu. Wynoszą 2,5 mld m3, w tym w Lasach Państwowych ponad 1,95 mld m3, co czyni je piątym co do wielkości w Europie.

Odnawialność surowca drzewnego, przy zachowaniu odpowiedniego reżimu użytkowania lasu, wyróżnia go spośród wszystkich pozostałych surowców energetycznych. Proces odnawiania tych zasobów w odniesieniu do przynajmniej niektórych gatunków drzew (np. olsza, brzoza, świerk i sosna) można mierzyć cyklem życia człowieka. I jeszcze jedna cecha wyróżnia ten surowiec: drewno powstaje w wyniku naturalnego procesu biologicznego – fotosyntezy – i nie wymaga żadnych nakładów energii, które mogłyby obciążyć środowisko. Nie trzeba zatem obawiać się wyczerpania zielonych zasobów. Innych surowców tymczasem, jak węgiel, gaz i ropa, systematycznie ubywa.

Jak wspomnieliśmy, drewno pochodzi z lasu. Współcześnie rozwinięte społeczeństwa dobrze wiedzą, że drewno i płody runa to nie wszystko, co daje nam las. Znacznie środowiska leśnego wykracza już daleko poza rozumianą wprost „czystą” ekonomię, związana tylko z produkcją.

Las w każdej postaci – czy to wciąż zachowanych w wielu zakątkach globu puszcz tropikalnych o wielkiej różnorodności biologicznej, czy nawet skrajnie uproszczonych, sprawdzony do plantacji, jak to się dzieje w innych miejscach – jest jedynym z zasadniczych gwarantów bezpieczeństwa ekologicznego i dalszej egzystencji gatunku ludzkiego.

W Europie lasów przybywa. W Polsce lesistość wzrosła z 21% tuż po wojnie do prawie 30% obecnie!

Pozyskiwanie drewna, choć przejściowo, narusza wcześniejszy, lokalny ład przestrzenny krajobrazu, dzięki odnawianiu lasu nie prowadzi do głębokich, trwałych przekształceń w przyrodzie. To zdecydowanie odróżnia ów proces pozyskania od metod zaopatrywania się w inne masowe surowce służące potrzebom gospodarczym. Na przykład eksploatacja złóż kopalń stałych – czy to metodą odkrywkową, czy podziemną – wiąże się nie tylko z rozległa ingerencją w środowisko naturalne (często są to zmiany nieodwracalne), ale i uciążliwą „produkcją uboczną” w postaci zwałowisk i  hałd skały płonnej.

Publikacja:
Sebastian Kalak
Podoba Ci się?
Rate this item
(0 głosów)